بررسی کاریوتیپ و نواربندی Ag-NOR کروموزوم‌های ماهی جنگجوی سیامی (Betta splendens)

نویسندگان

1 گروه بهداشت و تغذیه دام و طیور، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران–ایران

2 دانش آموخته دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران–ایران

چکیده

زمینه مطالعه:‌ ‌ماهی جنگجوی سیامی در سال 1909، Betta splendens, Regan یک ماهی آب شیرین بومی مناطق جنوب شرق آسیا می‌باشد که امروزه در ایران استفاده از آن به عنوان ماهی زینتی متداول شده است.‌ ‌هدف:‌ ‌هدف از انجام این مطالعه، تعیین کاریوتیپ این ماهی به روش in vivo‌ و نوار بندی ‌Ag-NOR‌ کروموزوم‌های آن بوده است. روش کار: گسترش‌های کروموزومی به دو روش چکاندن و له کردن بر روی لام سرد از بافت‌های خونساز شامل قسمت قدامی کلیه و طحال و همچنین آبشش و بیضه تهیه و به روش رنگ‌آمیزی‌گیمسا مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، جهت بررسی نوارهای ‌NOR (Nucleolus Organizing Regions)‌ از رنگ آمیزی نیترات نقره بافت‌های خونساز استفاده شد. نتایج: به طور کلی گسترش‌های کروموزومی حاصل از بافت‌های خونساز نسبت به آبشش و بیضه، نتایج بهتری را به همراه داشت. عدد کروموزومی در سلول‌های دیپلویید در این گونه ماهی 42=‌n‌2 و در سلول‌های‌هاپلویید آن 21=‌n‌ و عدد بازویی آن 68=‌FN‌ شمارش گردید. 4 جفت نوار مناطق سازمان دهنده هستک ‌(NORs)‌ در گسترش کروموزومی مشاهده گردید. فرمول کروموزومی در این ماهی مشتمل بر 1 جفت کروموزوم متاسنتریک، 3 جفت ساب متاسنتریک، 9 جفت ساب تلوسنتریک (آکروسنتریک) و 8 جفت تلوسنتریک می‌باشد. فرمول کروموزومی در هردو جنس نر و ماده مشابه بود اما از نظر بررسی کاریوتیپی، کروموزوم جفت 17 در دو جنس هترومورفیک بود و احتمال آن وجود دارد این جفت کروموزومی، کروموزوم‌های جنسی باشند. نتیجه‌گیری‌نهایی: تعداد کروموزوم‌ها ‌n(2) مشابه اما فرمول و تعداد بازوهای کروموزمی ‌(FN)‌ در این بررسی متفاوت از مطالعات پیشین می‌باشد. همچنین وجود یک جفت کروموزوم متاسنتریک (جفت 1) و یک جفت کروموزوم هترومورفیک (جفت 17) در دو جنس برای اولین بار در این گونه گزارش می‌شود. در صورتی که کروموزوم‌ها ی جفت 17 کروموزوم‌های جنسی باشند، این گونه ماهی احتمالاً در دستگاه تعیین جنسیت ‌WZ‌ قرار گرفته که در آن جنس ماده هتروگامتیک ‌(WZ)‌ و جنس نر هوموگامتیک ‌(ZZ)‌ ‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Karyotyping and chromosomal Ag-NOR banding of Siamese fighting fish (Betta splendens)

نویسندگان [English]

  • Farhad Amini 1
  • Arghavan sadat Sokoot 2
1 Department of Animal and Poultry Health and Nutrition, Faculty of Veterinary Medicine, University of Tehran, Tehran-Iran
2 Graduated from the Faculty of Veterinary Medicine, University of Tehran, Tehran-Iran
چکیده [English]

Background: Siamese fighting fish (Betta splendens, Regan, 1909) is a freshwater fish native to southeast Asia that has attracted considerable attention in Iran as an ornamental fish. Objectives: The purpose of this research was karyotyping of this fish by in vivo method as well as its Ag-NOR chromosomal banding. Methods: Chromosomal spreads were obtained from hematopoietic (head kidney and spleen), gill and testicular tissues by splash and squash (stamping) methods on cold slides, which were then stained by 25% Giemsa. In addition, sequential staining nucleolus organizer regions (NORs) were performed by Ag-NO3 staining. Results: Chromosome number in diploid and haploid cells in this species were counted 2n=42 and n=21, respectively. Fundamental number was NF=68.4 pairs of NORs which were found in methaphase plates. Chromosomal formula consisted of 1 pair of metacentric, 3 pairs of submetacentric, 9 pairs of subtelocentric (acrocentric) and 8 pairs of telocentric chromosomes. The chromosomal formula was similar in both sexes, however, comparing male and female karyotypes, the chromosome pair number 17 was heteromorphic. Conclusions: In this study, the number of chromosomes (2n) was similar but chromosomal formula and arm number (FN) were different from those in the previous studies. Metacentric chromosomes (pair 1) and presence  of a pair of heteromorphic chromosomes in the two sexes (pair 17) are reported in this species for the first time. In the case that chromosomes pair 17 are sex chromosomes, a WZ sex determination system can be suggested for this species where females are heterogametic (WZ) and males are homogametic (ZZ) sexes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Siamese fighting fish
  • Betta splendens
  • chromosome
  • karyotype
  • NOR-banding