تأثیر تجویز خوراکی عصاره‌ی هیدروالکلی جلبک قرمز (Laurencia caspica) بر عملکرد رشد، شاخص‌‌‌‌های خون‌شناسی و بیوشیمیایی سرم قزل‌‌‌‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss)

نوع مقاله : بهداشت و بیماری های آبزیان

نویسندگان

1 گروه شیلات، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

2 گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

چکیده

زمینۀ مطالعه: استفاده از محرک‌‌‌‌های ایمنی طبیعی یکی از مؤثرترین روش‌‌‌‌ها برای تقویت ایمنی و پیشگیری از بیماری در ماهیان است.
هدف: با توجه به فراوانی جلبک قرمز (Laurencia caspica) در دریای خزر، هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی اثر این جلبک بر عملکرد رشد و شاخص‌‌‌‌های خون‌‌‌‌شناسی ماهی قزل‌‌‌‌آلای رنگین‌‌‌‌کمان بود.
روش‌کار: مطالعه حاضر روی 750 قطعه بچه‌ماهی قزل‌‌‌‌آلای رنگین‌کمان که به طور تصادفی انتخاب شدند در قالب 5 تیمار آزمایشی شامل جیره‌ی غذایی بدون عصاره‌ی هیدروالکلی جلبک (شاهد) و جیره‌‌‌‌های غذایی حاوی 5/0 ، 1 ، 5/1 و 2 درصد عصاره انجام شد. طی دوره‌ی آزمایش هر دو هفته یکبار و تا 8 هفته نمونه‌برداری جهت سنجش عملکرد رشد و شاخص‌‌‌‌های خون‌‌‌‌شناسی انجام شد.
نتایج: در پایان هشت هفته غذادهی شاخص‌‌‌‌‌های رشد تحت تأثیر عصاره‌ی جلبک قرار نگرفت. در بازماندگی تیمار‌های مختلف تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. تعداد کل گلبول‌های قرمز، گلبول‌‌‌‌های سفید، درصد هماتوکریت، غلظت هموگلوبین، درصد نوتروفیل و مونوسیت تحت تأثیر عصاره‌ی جلبکی قرار گرفت و افزایش معنی‌‌‌‌دار نسبت به گروه شاهد نشان داد (05/0>p ). همچنین افزایش شاخص‌‌‌‌های بیوشیمایی سرم شامل پروتئین تام، آلبومین و گلوبولین و کاهش فعالیت ALP،AST و ALT در ماهیان تغذیه‌شده با عصاره‌ی جلبکی نسبت به گروه شاهد مشاهده شد.
نتیجه‌گیری نهایی: بر‌اساس نتایج این مطالعه مصرف خوراکی جلبک قرمز (L. caspica) به عنوان یک محرک ایمنی در ماهی قزل‌‌‌‌آلای رنگین‌کمان توصیه می‌‌‌‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Oral Administration of Red Alga (Laurencia caspica) Hydroalcoholic Extract on Growth Performance, Hematological Indices and Serum Biochemistry in Rainbow Trout (Oncorhynchus mykiss)

نویسندگان [English]

  • Milad Kia Daliri 1
  • Farid Firouzbakhsh 1
  • Hamid Deldar 2
1 Department of Fisheries, Faculty of Animal Sciences and Fisheries, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
2 Department of Animal Sciences, Faculty of Animal Sciences and Fisheries, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
چکیده [English]

BACKGROUND: The use of natural immune stimulants is one of the most effective methods for strengthening immunity and preventing diseases in fish.
OBJECTIVES: Due to the abundance of red algae (Laurencia caspica) in the Caspian Sea, the aim of this study was to investigate the effect of this algae on growth performance and blood indices of rainbow trout.
METHODS: The present study was performed on 750 randomly selected rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) in 5 experimental treatments including an algal extract-free diet (control), and diets supplemented with 0.5, 1, 1.5, and 2% of algal hydroalcoholic extract. During the experimental period, fish were sampled to measure growth performance and blood indices every two week for 8 weeks.
RESULTS: Growth indices were not affected by the algal extract at the end of eight weeks of feeding. There were no significant differences in fish survival at different treatments. Total counts of red blood cells, white blood cells, hematocrit percentage, hemoglobin concentration and neutrophil and monocyte percentages were affected by algal extract with significant increases compared to the control group (p < /em><0.05). Results of serum biochemistry showed that significantly increased total protein, albumin and globulin and also significantly reduced ALT, AST and ALP compared to the control in rainbow trout.
CONCLUSIONS: Based on the results of this study oral use of red algae (L. caspica) as an immune stimulant in rainbow trout (O. mykiss) was recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Macroalgae
  • Laurencia caspica
  • Rainbow trout
  • Growth
  • Hematology

اصل مقاله

مقدمه


قزل­آلای رنگین­کمان از گونه­های مهم اقتصادی است که در اکثر نقاط دنیا پرورش داده می­‌شود. پرورش متراکم این گونه با استرس‌های مختلف همراه بوده که ماهی را در برابر بیماری‌های مختلف مستعد می­نماید(3). یکی از روش­های مقابله با بروز انواع بیماری­ها استفاده از گیاهان دارویی به عنوان محرک‌های سیستم ایمنی می­باشد که نسبت به مواد شیمیایی ایمن‌تر و مطمئن‌تر بوده و همچنین تأثیر آن‌ها در مقایسه با واکسیناسیون از دامنه وسیع‌تری برخوردار است. علاوه بر این با توجه به روش استفاده غیرمعمول از آنتی‌بیوتیک‌ها در آبزیان، به منظور کاهش ایجاد مشکلات زیست‌محیطی و آسیب به طبیعت، معرفی مواد جایگزین آنتی‌بیوتیک‌ها در پرورش آبزیان ضروری است(14).

در سال­های اخیر تحقیقات در زمینه بکارگیری جلبک‌های دریایی با توجه به خواص دارویی آن‌ها در سراسر دنیا مورد توجه قرار گرفته است و هر ساله مطالعات جدیدتری در این راستا انجام و نتایج ارزنده‌ای حاصل می­شود (13). بکارگیری جلبک‌های دریایی به عنوان افزودنی­های خوراک یا مکمل با توجه به ارزش غذایی، در دسترس بودن و هزینه‌ی پایین آن‌ها در آبزی­پروری امکان‌پذیر است(16).

محرک­های ایمنی با منشاء گیاهی از جمله جلبک­های دریایی می­توانند نقش بسیار مهمی در افزایش پاسخ ایمنی و جلوگیری از بروز بیماری­ها در آبزیان و انواع سیستم­های پرورشی آبزیان داشته باشند. این محرک‌ها از طریق تقویت توان سیستم ایمنی غیراختصاصی مقاومت ماهی را در برابر بیماری­ها افزایش می­دهند (34).

جلبـک­هـای دریـایی به دلیل مقادیر پایین چربی‌های اشـباع، کـالری کـم، میـزان فراوان کربوهیدرات‌هـا و نیـز ویژگـی­هـای زیسـتی ماننـد خواص ضد­باکتریایی، ضد‌ اکسیداسیونی، ضد­ویروسـی و ضد­قارچی به مواد طبیعی پرکاربردی در صنایع غـذایی و دارویی تبدیل شده­اند (10،17،33). همچنین جلبک­های دریایی دارای مقادیر بالای مواد معدنی، فیبرهـای رژیمـی، ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و اسـیدهای چـرب چنـد غیراشـباع هستند (10،42).

از جمله این جلبک­ها می­توان به اعضای شاخه جلبک­های قرمز اشاره کرد که اکثر اعضای این شاخه دارای مصارف کاربردی زیادی هستند (36). جلبک قرمز L. Caspicaاز گونه­های دریازی است و متعلق به گروه جلبک‌های پرسلولی هستند و اغلب سلول­های آن­ها بیش از یک هسته دارند. این گروه معمولاً از طریق جنسی تولید مثل می‌­کنند (23).

با توجه به خواص مثبت ماکروجلبـک­هـا و همچنین فراوانی جلبک L. Caspica در دریای خزر، هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی اثر جلبک قرمز (L. caspica) بر شاخص­های خون­شناسی قزل­آلای رنگین­کمان و بررسی امکان کاربرد این جلبک در پرورش ماهی قزل­آلا در جهت بهبود شاخص­های رشد و همچنین افزایش توان سیستم ایمنی ماهی‌ها است.

مواد و روش کار

جمع‌آوری جلبک و عصاره­گیری: جلبک قرمز از سواحل جنوبی دریای خزر در فصل زمستان جمع­­آوری شد. جهت تهیه عصاره‌ی اتانولی مقدار 20 کیلوگرم جلبک جمع‌آوری شده در مکانی عاری از رطوبت، به دور از نور خورشید و در جریان هوا خشک و پس از آسیاب به پودر تبدیل شد. پودر به دست آمده در بالن یک لیتری و به نسبت 1 به 5 با الکل اتیلیک 80 درصد مخلوط و به مدت 48 ساعت بر روی دستگاه شیکر نگه‌داری شد. سپس عصاره‌ی اولیه صاف شده وارد دستگاه روتاری شد و در دمای 45 درجه سانتی‌گراد الکل­پرانی آن صورت گرفت. در نهایت عصاره‌ی تغلیظ شده در شرایط خلاء و انجماد خشک و تا زمان استفاده در یخچال نگهداری شد (38).

تهیه‌ی ماهی، جیره­ی­ غذایی و شرایط پرورش: این تحقیق در یک کارگاه پرورش ماهی در شهرستان تنکابن انجام شد. به منظور سازگاری ماهیان با شرایط جدید پرورشی، به مدت 2 هفته با جیره­ی غذایی تجاری (شرکت خوراک دام- طیور و آبزیان 21 بیضاء، شیراز) تغذیه شدند. تعداد 750 قطعه ماهی قزل­آلای رنگین­کمان با میانگین وزنی44/0±43/39 گرم انتخاب و به صورت تصادفی در قالب 5 تیمار با 3 تکرار (تعداد 50 قطعه در هر تکرار) در 15 حوضچه توزیع شدند. جهت تهیه‌ی جیره­های آزمایشی مقدار 0، 5، 10، 15 و 20 گرم عصاره  به هر کیلوگرم از جیره‌ی پایه اضافه شد. سپس ماهیان به مدت 8 هفته و روزانه در 4 نوبت (ساعت 7، 12، 16، 20) به میزان 5/1 درصد وزن بدن با جیره­های آزمایشی تغذیه شدند. هر دو هفته یکبار زیست‌سنجی کل ماهیان هر حوضچه انجام شده و میزان غذای مورد نیاز با توجه به میانگین وزنی جدید محاسبه شد.

شاخص­های فیزیکو‌شیمیایی آب شامل دما، اکسیژن و pH توسط دستگاه‌هایCond 3210 SET1 WTW و pH 3110 SET2 و همچنین آمونیاک توسط دستگاه Colorimeter DR/890  به صورت هفتگی مورد سنجش قرار گرفت و میانگین این شاخص­ها در طول دوره‌ی آزمایش شامل دمای آب 7/16 درجه سانتی­گراد، اکسیژن محلول15/8 میلی‌گرم بر لیتر و pH ، 5/7 ثبت شد.

سنجش فراسنجه­های رشد: به منظور ارزیابی تأثیر سطوح مختلف عصاره‌ی جلبک بر شاخص­های رشد بچه ماهیان قزل­آلای رنگین‌کمان و مقایسه بین تیمارهای مختلف، هر دو هفته یک‌بار وزن ماهیان هر تیمار اندازه‌‌گیری شد. میانگین افزایش وزن بدن، ضریب رشد ویژه، ضریب تبدیل غذایی و درصد بازماندگی طبق روابط زیر محاسبه شد.

افزایش وزن بدن = وزن نهایی(گرم) - وزن اولیه(گرم)

ضریب رشد ویژه = ] ln(وزن نهایی) – ln(وزن اولیه) /طول دوره‌ی پرورش[ × 100

ضریب تبدیل غذایی = غذای خشک داده شده (گرم) /وزن اضافه شده (گرم)

درصد بازماندگی = ] تعداد ماهیان باقی مانده/ تعداد ماهیان اولیه[× 100

سنجش شاخص­های خون­شناسی و بیوشیمیایی سرم: جهت سنجش فاکتورهای خونی در روز صفر و پایان هفته 2، 4، 6 و 8 از هر تیمار تعداد 15 قطعه ماهی (هر تکرار 5 قطعه) نمونه­برداری شد. ماهیان از 24 ساعت قبل از نمونه‌برداری قطع غذا شدند (9)، پس از بیهوشی ماهیان با پودر گل میخک (با دوز 200 میلی­گرم در لیتر) با استفاده از سرنگ 2 سی‌سی از ورید ساقه­ی دمی خونگیری و در لوله‌ی آزمایش حاوی هپارین وارد شد. از هر نمونه مقدار یک سی‌سی خون در لوله‌های فاقد هپارین ریخته شد. به منظور جداسازی سرم، نمونه­های خون به دست آمده به مدت 5 دقیقه با 3000 دور در دقیقه سانتریفیوژ شدند. هموگلوبین به روش استاندارد سیانومت هموگلوبین و جذب نوری محلول فوقانی درطول موج 560 نانومتر به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه­گیری و میزان هموگلوبین بر حسب گرم در دسی­لیتر محاسبه شد. میزان هماتوکریت به روش میکروهماتوکریت سنجش گردید. شاخص­های گلبولی شامل میانگین حجم گلبول‌قرمز (MCV)، میانگین هموگلوبین در گلبول‌قرمز (MCH) و میانگین غلظت هموگلوبین در گلبول‌قرمز (MCHC) بر اساس فرمول محاسبه شد (20). شمارش کلی گلبول­های قرمز و گلبول­های سفید پس از رقیق نمودن خون به نسبت 1 به 200  با محلول رقیق کننده نات- هریک و با استفاده از لام هماسیتومتر نئوبار صورت گرفت (12). جهت شمارش تفریقی گلبول­های سفید خون گسترش خونی تهیه و با استفاده از رنگ گیمسا رنگ­آمیزی انجام شد (25). سنجش مقادیر پروتئین تام و آلبومین به روش  Bradford (5) انجام شد. با به دست آوردن تفاضل پروتئین تام و آلبومین مقدار گلوبولین به دست آمد (30).

سنجش آنزیم­های کبدی: در این مطالعه سطوح آنزیم‌های کبدی آلانین آمینو ترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، و آلکالین فسفاتاز (ALP) در سرم خون با استفاده از کیت تجاری پارس آزمون (پارس آزمون، تهران، ایران) و با استفاده از دستگاه اتوآنالایزر(Eppendorf, EPOS,Germany) اندازه­گیری شد.

تجزیه و تحلیل آماری: تجزیه و تحلیل آماری نتایج با استفاده از نرم افزار 22 SPSSانجام شد. پیش از تجزیه و تحلیل، طبیعی بودن داده‌ها با استفاده از آزمونKolmogorov-Smironov  ارزیابی شد. برای مقایسه کلی داده­ها از روش آنالیز واریانس یک طرفه One-way-ANOVA  و برای مقایسه میانگین­ها از آزمون آماری  Duncan در سطح اعتماد 95 درصد استفاده شد.

نتایج

در پایان 8 هفته تغذیه‌ی بچه­ماهیان قزل­آلای رنگین­کمان با عصاره‌ی جلبک، اگرچه بیشترین افزایش وزن بدن و ضریب رشد ویژه در تیمار 2 درصد، بالاترین درصد بازماندگی در تیمار 5/1 درصد و همچنین بهترین ضریب تبدیل غذایی در تیمار 2 درصد عصاره‌ی جلبکی حاصل شد ولی از لحاظ آماری اختلاف معنی­داری با یکدیگر و گروه شاهد نشان ندادند (05/0P> ؛ جدول1).

تعداد کل گلبول­های قرمز در هفته دوم، چهارم، ششم و هشتم نمونه­برداری در تمامی تیمارهای تغذیه‌شده با عصاره‌ی جلبک افزایش معنی­داری نسبت به گروه شاهد نشان داد (05/0>P؛ جدول2). از لحاظ درصد هماتوکریت تمام تیمارهای آزمایشی در هفته‌ی چهارم، ششم و هشتم نمونه­برداری افزایش معنی­داری نسبت به گروه شاهد نشان دادند (05/0>P ؛ جدول2). غلظت هموگلوبین در هفته دوم نمونه­برداری فقط در تیمار 5/1 درصد عصاره، هفته‌ی چهارم در تمامی تیمارها بجز تیمار 2 درصد و هفته‌ی ششم و هشتم در همه­ی تیمارهای تغذیه‌شده با عصاره‌ی جلبک افزایش معنی­داری نسبت به گروه شاهد نشان داد (05/0>P ؛ جدول2). در پایان هشت هفته تغذیه با عصاره‌ی جلبک بیشترین تعداد گلبول‌قرمز، درصد هماتوکریت و غلظت هموگلوبین در تیمار 2 درصد عصاره ثبت شد.

از هفته‌ی دوم تا هفته‌ی هشتم نمونه­برداری تمامی تیمارهای تغذیه‌شده با عصاره‌ی جلبک افزایش معنی­­داری در تعداد گلبول­های سفید نسبت به گروه شاهد نشان دادند (05/0>P ؛ جدول3). بیشترین تعداد گلبول­های سفید در پایان هشت هفته تغذیه در تیمار 5/1 درصد عصاره و بدون اختلاف معنی‌دار با تیمار 2 درصد عصاره ثبت شد. درصد لنفوسیت در هیچ یک از تیمارهای تغذیه‌شده با عصاره‌ی جلبک بجز تیمار 5/1 درصد در هفته­های چهارم و ششم نمونه‌برداری اختلاف معنی­داری با گروه شاهد نشان نداد (05/0P>؛ جدول3). بیشترین درصد مونوسیت در هفته‌ی چهارم و ششم نمونه­برداری مربوط به تیمار 5/1 درصد عصاره و در هفته‌ی هشتم مربوط به تیمار 2 درصد بوده که با گروه شاهد اختلاف معنی­دار داشتند (05/0>P؛ جدول3). درصد ائوزینوفیل در هیچ یک از زمان‌های نمونه­برداری تحت تأثیر عصاره‌ی جلبک قرار نگرفت و تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی­داری با گروه شاهد نشان ندادند (05/0P>؛ جدول3). درصد نوتروفیل تیمار 5/1 درصد عصاره جلبکی در هفته‌ی چهارم نمونه­برداری افزایش معنی­داری نسبت به همه­ی تیمارها بجز تیمار 2 درصد نشان داد (05/0>P؛ جدول3)، همچنین در پایان هفته‌ی هشتم غذادهی بالاترین درصد نوتروفیل در تیمار 2 درصد ثبت شد اگرچه اختلاف معنی­داری با گروه شاهد نشان نداد (05/0P>؛ جدول3).

براساس نتایج جدول 4، شاخص­های خون­شناسی شامل تعداد گلبول‌سفید، گلبول‌قرمز، غلظت هموگلوبین و درصد هماتوکریت تحت تأثیر هر دو عامل متغیر(زمان و سطوح مختلف عصاره‌ی جلبک) و برهم کنش آن‌ها قرار گرفت. همچنین روند نسبتا منظم افزایشی در میزان شاخص‌های ذکرشده در تیمارهای تغذیه‌شده با عصاره‌ی جلبک از روز صفر تا پایان دوره‌ی تغذیه (هفته‌ی هشتم) مشاهده شد.

نتایج حاصل از سنجش شاخص­های بیوشیمیایی سرم خون ماهیان در تصویرهای 4-1 نشان داده شده است. طبق تصویر 1، افزایش معنی‌دار پروتئین تام در تیمارهای تغذیه‌شده بجز تیمار 1 درصد در هفته‌ی دوم، در هفته‌ی چهارم فقط در تیمار 5/0 درصد و در هفته‌ی هشتم فقط در تیمار 1 درصد نسبت به گروه شاهد مشاهده شد (05/0>P). در هفته‌ی ششم مطالعه تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی­داری با یکدیگر نشان ندادند (05/0P>).

میزان آلبومین در هفته‌ی دوم و چهارم مطالعه در تیمار 5/0 درصد، در هفته‌ی ششم در تمامی تیمارهای تغذیه‌شده غیر از تیمار 1 درصد و در هفته‌ی هشتم مطالعه در تیمارهای 1 و 2 درصد نسبت به گروه شاهد افزایش معنی­داری را نشان داد (05/0>P؛ تصویر 2).

سنجش میزان گلوبولین در هفته‌ی دوم نمونه­برداری، افزایش معنی­دار این شاخص را در تیمارهای تغذیه‌شده غیر از تیمار 5/0 درصد، در هفته‌ی چهارم فقط در تیمار 5/0 درصد، در هفته‌ی هشتم فقط در تیمار 1 درصد نسبت به گروه شاهد نشان داد (05/0>P). تیمارهای آزمایشی در هفته‌ی ششم مطالعه اختلاف معنی­داری از لحاظ میزان گلوبولین سرم خون نشان ندادند (05/0P>؛ تصویر3).

نتایج حاصل از سنجش آنزیم­های کبدی نشان داد که ماهیان تغذیه‌شده با عصاره‌ی جلبک در هفته­های مختلف نمونه­برداری میزان کمتری ALP در سرم داشتند به طوری که اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای تغذیه‌شده در مقایسه با گروه شاهد در هفته‌های دوم و هشتم مشاهده شد (05/0>P). کمترین میزان ALP در هفته‌ی دوم در تیمار 2 درصد و در هفته‌های 4، 6 و 8 نمونه‌برداری در تیمار 5/0 درصد مشاهده شد (تصویر 4).

همچنین نتایج به دست آمده نشان داد که ماهیان تغذیه‌شده با جیره‌ی حاوی جلبک در هفته 2، 4 و 6 نمونه­برداری حاوی میزان کمتری ALT در سرم خون بودند و تنها در هفته‌ی 8 نمونه­برداری این میزان در تیمار 1 درصد افزایش معنی­داری نسبت به گروه شاهد نشان داد (05/0>P؛ تصویر 5).

طبق نتایج نشان‌داده ‌شده در تصویر 6 میزان AST سرم خون ماهیان تغذیه‌شده با عصاره‌ی جلبک بجز تیمار 2 درصد در هفته‌های 2 و 4 و در هفته‌ی 6 در همه‌ی تیمارهای تغذیه‌شده کاهش معنی­داری نسبت به گروه شاهد نشان داد (05/0>P). در هفته‌ی 8 نمونه‌برداری اختلاف معنی­داری بین تیمارهای تغذیه‌شده و گروه شاهد مشاهده نشد (05/0P>).

طبق نتایج جدول 4، هر سه آنزیم کبدی مورد بررسی در این مطالعه، تحت تأثیر زمان، سطوح مختلف تیمار و برهم کنش آن‌ها قرار گرفتند. روند نسبتاً منظم کاهشی در تیمارهای تحت تغذیه با عصاره‌ی جلبک از روز صفر آزمایش تا هفته‌ی هشتم نمونه­برداری مشاهده شد.

بحث

بکارگیری داروهای با منشاء گیاهی با اهداف مختلف نظیر تحریک سیستم ایمنی ماهیان و سایر آبزیان پرورشی، موفقیت­های زیادی را برای صنعت آبزی­پروری به ارمغان آورده است. تاکنون ترکیبات زیستی متعددی با گستره‌ی کاربردی متنوعی هم‌چون اثرات آنتی‌بیوتیکی، ضدویروسی، ضدقارچی و ضدسرطانی از جلبک‌های پرسلولی شناسایی و استخراج شده است و بسیاری از متابولیت‌های اولیه و یا ثانویه این جانداران می‌تواند به مواد زیست‌فعال مورد استفاده در صنایع دارویی تبدیل شود (8،46).

براساس نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر، مکمل­سازی جیره­ی غذایی بچه­ماهیان قزل­آلای رنگین­کمان اگرچه باعث بهبود رشد و ضریب تبدیل غذایی در تیمار 2 درصد عصاره‌ی جلبکی شد اما اختلاف معنی­داری بین تیمارها و همچنین با گروه شاهد مشاهده نشد (05/0P>). همچنین درصد بازماندگی تیمارهای آزمایشی در پایان دوره‌ی غذادهی اختلاف معنی­داری با یکدیگر و گروه شاهد نشان نداد. هم‌راستا با نتایج به دست آمده از مطالعه‌ی حاضر مکمل‌سازی جیره‌ی غذایی قزل­آلای رنگین‌کمان تحت تأثیر افزودنی غذایی ماکروجلبک­های دریایی Gracilariopsis persica ، Sargassum bovianum   وPolycladia myrica با سطوح 5 و 10 درصد اختلاف معنی­داری را در شاخص­های رشد و درصد بازماندگی بین ماهیان تغذیه‌شده و گروه شاهد(بدون تغذیه با جلبک) نشان نداد (22). نتایج مطالعات Soler-Vila و همکاران در سال 2009 نشان داد که جلبک قرمز Porphyra dioica  به طور مؤثر می‌تواند تا سطح 10 درصد جیره بدون اثرات منفی برافزایش وزن و عملکرد رشد قزل­آلای رنگین­کمان قرار بگیرد (39).  Choi و همکاران در سال 2015 نشان دادند که اضافه نمودن جلبک قرمز Pyropia yezoensis منجر به افزایش معنی­دار میزان رشد روزانه و میزان وزن به دست آمده کفشک ماهی زیتونی Paralichthys olivaceus نسبت به گروه شاهد می­شود (7).

با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعات مختلف، به نظر می­رسد تفاوت در حصول نتیجه تجویز خوراکی انواع جلبک­ها بر عملکرد رشد ماهیان، به دوز تجویز آن‌ها بستگی داشته باشد. به عقیده Stadtlander و همکاران در سال 2012، وجود عصاره‌ی جلبک در جیره‌ی­های غذایی می­تواند منجر به ذخیره انرژی متابولیکی به منظور رشد گردد (43). درحالیکه مطالعات نشان داده­اند که جایگزینی ماکروجلبک در سطوح بالا ممکن است روی عملکرد رشد تأثیر منفی داشته باشد (32). شاید به دلیل خاصیت ضد­تغذیه‌ای پلی‌ساکاریدهای غیرنشاسته‌ای محلول (Soluble Non-Starch Polysaccaride) در جلبک­ها باشد که میزان آن با افزایش درصد ماکروجلبک­ها در جیره‌ی غذایی افزایش می­یابد (6).

طبق نتایج به دست آمده، افزایش معنی­دار گلبول­های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت در تیمارهای تغذیه‌شده نسبت به گروه شاهد نشان‌دهنده‌ی تأثیر مثبت عصاره‌ی جلبک بر شاخص­های خونی ماهی قزل­آلای رنگین­کمان است. احتمال می­رود افزایش در این شاخص­ها به علت اثر آنتی­اکسیدان‌‌های موجود در عصاره‌ی جلبک بر کاهش همولیز ناشی از پراکسیداسیون چربی­های موجود در غشای گلبول­های قرمز خون و یا اثر حفاظتی پلی­فنول‌ها در برابر پراکسید هیدروژن ناشی از اکسیداسیون در گلبول­های قرمز باشد (26). ماکروجلبک­های دریایی منبع غنی از آنتی­اکسیدان­های مختلف همچون فلاونوئید­ها و پلی فنول هستند که نقش مهمی در پیشگیری اکسیداسیون دارند (31). پلی فنول­­های موجود در ترکیبات گیاهی می­­توانند با فلزات و یون­های فلزی مانند آهن، کمپلکس تشکیل داده و پتانسیل این را دارند که در واکنش­های فیزیولوژیکی مربوط به آهن و دیگر فلزات واسطه دخل و تصرف کنند. بنابراین این احتمال وجود دارد که دسترسی به آهن مورد نیاز بدن جهت خون­سازی را تسهیل نمایند. مشابه با نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر Kim  و همکاران در سال 2013 در تحقیقی که بر روی اثرات حمایتی جلبک اسپیرولینا (Spirulina pacifica) در طوطی ماهی (Oplegnathus fasciatus) داشتند، نشان دادند که افزودن جلبک در جیره­ی این ماهیان باعث افزایش میزان هماتوکریت شده است (24). همچنین در مطالعات Karami و همکاران در سال 2016 و Zeraatpisheh و همکاران در سال 2018، بکارگیری عصاره‌ی آبی جلبک Sargassum angustifolium در جیره­ی غذایی کپور معمولی (Cyprinus carpio) و قزل­آلای رنگین‌کمان منجر به افزایش معنی‌دار هموگلوبین نسبت به گروه شاهد شد (21،48). هم‌ راستا با نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر تجویز Spirulina platensis در جیره‌ی غذایی قزل­آلای رنگین­کمان افزایش گلبول‌قرمز و هموگلوبین را در تیمارهای تغذیه‌شده در پی داشت (47). در مطالعات Tulaby Dezfuly و همکاران در سال 2017، تأثیر مثبت مصرف خوراکی عصاره­ی الکلی جلبک سارگاسوم (S. angustifolium) بر برخی فاکتورهای خونی ماهی ماکرو (Labidochromis caeruleus) تایید شد(45).

گلبول­های سفید یکی از مهمترین سلول‌هایی هستند که می‌توانند واکنش‌های ایمنی غیراختصاصی را در ماهیان تحریک کنند (40). با توجه به نقش گلبول­های سفید خونی در سیستم دفاعی ماهی، تغییر تعداد این سلول‌ها تحت تأثیر محرک‌های ایمنی منطقی به نظر می‌رسد. بررسی تغییر تعداد گلبول­های سفید در این مطالعه حاکی از نقش محرک ایمنی عصاره‌ی جلبک تجویز‌شده در جیره­ی غذایی قزل­آلای رنگین­کمان است، به طوری که از هفته‌ی دوم به بعد آزمایش تمامی تیمارهای مورد مطالعه افزایش معنی‎داری در تعداد گلبول‌های سفید نسبت به گروه شاهد نشان دادند و بیشترین میزان این شاخص در هفته‌ی ششم در تیمار 5/1 درصد عصاره ثبت شد. افزایش تعداد گلبول­های سفید خون در عفونت‌های طبیعی و تجربی و در مواقع استفاده از واکسن‌ها و محرک‌های ایمنی متعدد گزارش شده است (18،19،27) در مطالعات مشابه تجویز خوراکی عصاره‌ی جلبک S. angustifolium بر کپور معمولی و قزل­آلای رنگین­کمان (21،48) و S. platensis بر قزل‌آلای رنگین­کمان (47) منجر به افزایش تعداد گلبول­های سفید شد.

در مقایسه شمارش تفریقی گلبول­های سفید در طول هفته‌های نمونه­برداری، از لحاظ درصد لنفوسیت و ائوزینوفیل تقریبا تمامی تیمارهای تغذیه شده با جلبک اختلاف معنی­داری با گروه شاهد نشان ندادند. بیشترین درصد مونوسیت و نوتروفیل در پایان هفته هشتم مطالعه در تیمار 2 درصد عصاره‌ی جلبکی به دست آمد. در مطالعات مشابه افزایش تعداد گلبول‌سفید، نوتروفیل، مونوسیت و لنفوسیت در ماهی کوی (Cyprinus carpio carpio) تغذیه‌ شده با Arthrospira platensisگزارش شد (2). همچنین در مطالعه Farhoudi و همکاران در سال 2017 افزایش درصد نوتروفیل و لنفوسیت در خون ماهی باس دریایی آسیایی(Lates calcarifer) تحت تغذیه با جلبک قرمز دریایی Gracilaria pygmaea گزارش شد و محققان دلیل آن را به حضور کاروتنوئیدهای موجود در جلبک نسبت دادند که در نهایت با تحریک نوتروفیل و ماکروفاژها به تولید لیزوزیم در خون و تأثیر بر فعالیت فاگوسیتوزی موجب تقویت ایمنی غیراختصاصی می­شود (11).

پروتئین­های پلاسما به وسیله‌ی کبد سنتز و در بسیاری از بیماری­ها و اختلالات فیزیولوژیک از بدن دفع می­شوند. اندازه­گیری پروتئین کل، آلبومین و گلوبولین در سرم یا پلاسما در تشخیص بیماری­های ماهی به عنوان شاخصی برای وضعیت تغذیه­ای و همچنین سیستم عروق، عملکرد کبد و کلیه کاربرد دارد (1). تحقیقات موجود نشان می­دهد که بهبود عملکرد کبد و سایر ارگان‌های بدن که سنتز اجزای پلاسما را به عهده دارند به افزایش سطح پروتئین سرم خون منجر می­شود (28). در مطالعه‌ی حاضر، در پایان 8 هفته تغذیه با عصاره‌ی جلبک، افزایش معنی­دار پروتئین تام و گلوبولین در ماهیان تغذیه‌شده با 1 درصد عصاره و آلبومین در تیمارهای 1 و 2 درصد نسبت به گروه شاهد و دیگر تیمارها مشاهده شد. به نظر می­رسد تأثیر مثبت عصاره‌ی جلبک بر پروتئین­های سرمی سنجش‌شده، احتمالاً به دلیل تقویت سیستم ایمنی غیراختصاصی و همچنین بهبود عملکرد کبد که سنتز اجزای پلاسما را بر‌ عهده دارند باشد. هم‌راستا با نتایج به دست آمده از مطالعه‌ی حاضر بکارگیری جلبکS. platensis  در سطح 10 درصد در جیره‌ی غذایی قزل­آلای رنگین­کمان منجر به افزایش معنی­دار پروتئین تام و آلبومین در ماهیان تغذیه‌شده شد (47).

کبد یکی از مهم‌ترین اندام­های متابولیزه‌کننده‌ی داروها و سایر مواد مغذی در ماهی است (41)، همچنین نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی برعهده دارد (15). به طور کلی تمامی این عملکردها در کبد توسط آنزیم­ها صورت می‌گیرد. آنزیم­های کبدی معرف سلامت کبد هستند و عمدتاً تحت تأثیرآسیب‌های بافتی افزایش پیدا می‌کنند. در مطالعه‌ی حاضر افزودن عصاره‌ی جلبک به جیره‌ی غذایی ماهیان سبب کاهش معنی­دار میزان فعالیت آنزیم‌های کبدی ALP، AST و ALT در تیمارهای تغذیه‌شده با سطوح متفاوت عصاره‌ی جلبک نسبت به گروه شاهد شد. نتایج  تحقیقات علمی نشان داده است که آنزیم­های کبدی متأثر از  فاکتورهای فیزیولوژیک و محیطی از جمله بروز اختلالات در عضلات اسکلتی، نارسایی و اختلالات قلبی (4)،  نوع جیره‌ی غذایی، دمای آب، سن ماهی و شوری آب (44) می­باشند. بنابراین احتمال می­رود افزایش سطح فعالیت این آنزیم­ها  در پلاسمای ماهی‌های گروه شاهد (تحت تیمار فاقد عصاره‌ی جلبک) حاکی از بروز آسیب‌های بافت کبد باشد (35). در مطالعات دیگر مکمل­سازی جیره­ی غذایی ماهیان با ریزجلبک نانوکلروپسیس (Nannochloropsis oculata) منجر به کاهش سطح فعالیت آنزیم­های ALP، AST و ALT در قزل­آلای رنگین‌کمان شد (29). همچنین Sherif و همکاران در سال 2012، بهبود کارکرد آنزیم‌های ALT و AST را در تیلاپیای نیل (Oreochromis niloticus) تحت تغذیه با جلبک اسپیرولینا گزارش کردند (37).

با توجه به نتایج شاخص­های خون­شناسی، بیوشیمیایی و آنزیم­­های کبدی عملکرد مثبت عصاره‌ی جلبکی به عنوان محرک ایمنی و بهبود‌دهنده‌ی شاخص­های خون­شناسی قزل­آلای رنگین‌کمان تأیید می­گردد. از طرفی اندازه­گیری روند تغییرات فاکتورهای بیوشیمیایی خون می‌تواند به عنوان یک ابزار بالینی مناسب جهت پیش­بینی و پایش سلامت یک موجود زنده تلقی شود. از این ‌رو با در نظر گرفتن تأثیر عصاره‌ی جلبکی L. caspica بر شاخص­های بیوشیمیایی سرم و آنزیم­های کبدی قزل­آلای رنگین‌کمان بکارگیری آن در جیره­ی غذایی بلامانع است. مطالعات گسترده‌‌‌تر جهت آگاهی بیشتر از توانایی­های جلبک قرمز (L. caspica) به عنوان محرک گیاهی برای  بهبود شاخص­های خون‌شناسی و تقویت سیستم ایمنی با توجه به گونه­های ماهی توصیه می­شود.

سپاسگزاری

نگارندگان از کلیه همکارانی که در اجرای این پروژه با کمک‌های بی­دریغشان حامی ما بوده­اند، قدردانی می­نمایند.

تعارض منافع

بین نویسندگان تعارض در منافع گزارش نشده است.

 

تصویر 1. میانگین پروتئین تام سرم خون قزل آلای رنگین کمان تغذیه شده با جلبک Laurencia caspica . حروف بزرگ متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار یک تیمار در زمان‌های مختلف و حروف کوچک متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار بین تیمارها در یک زمان است (05/0>P).

تصویر 2. میانگین آلبومین سرم خون قزل آلای رنگین کمان تغذیه شده با جلبک Laurencia caspica . حروف بزرگ متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار یک تیمار در زمان‌های مختلف و حروف کوچک متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار بین تیمارها در یک زمان است (05/0>P).

تصویر3. میانگین گلوبولین سرم خون قزل آلای رنگین کمان تغذیه شده با جلبک Laurencia caspica. حروف بزرگ متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار یک تیمار در زمان‌های مختلف و حروف کوچک متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار بین تیمارها در یک زمان است (05/0>P).

 

تصویر 4. میانگین آنزیم ALP سرم خون قزل آلای رنگین کمان تغذیه شده با جلبک Laurencia caspica. حروف بزرگ متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار یک تیمار در زمان‌های مختلف و حروف کوچک متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار بین تیمارها در یک زمان است (05/0>P).

تصویر 5. میانگین آنزیم ALT سرم خون قزل آلای رنگین کمان تغذیه شده با جلبک Laurencia caspica. حروف بزرگ متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار یک تیمار در زمان‌های مختلف و حروف کوچک متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار بین تیمارها در یک زمان است (05/0>P).

تصویر 6. میانگین آنزیم AST سرم خون قزل آلای رنگین کمان تغذیه شده با جلبک Laurencia caspica. حروف بزرگ متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار یک تیمار در زمان‌های مختلف و حروف کوچک متفاوت نشانه وجود اختلاف معنی‌دار بین تیمارها در یک زمان است (05/0>P).

 

مراجع

1. Abdel-Tawwab, M., Abdel-Rahman, A.M., Ismael, N.E.M. (2008). Evaluation of commercial live bakers’ yeast, Saccharomyces cerevisiae as a growth and immunity promoter for fry Nile tilapia, Oreochromis niloticus (L.) challenged in situ with Aeromonas hydrophila. Aquaculture, 280, 185-189. https://doi.org/10.1016/ j.aquaculture.2008.03.055
2. Ansarifard, F., Rajabi Islami, H., Shamsaie Mehrjan, M., Soltani, M. (2017). The effect of dietary supplement spirulina (Arthrospira platensis) on the immune system and blood biochemical factors of koi fish (Cyprinus carpio carpio). Iran Sci Fish J, 26(3), 23-32.
3. Bahram, S., Vahabzadeh Roodsari, H., Nazari, R.M., Javadian, R. (2005). Effect of Levamisole on survival rate of the Persian Sturgeon (Acipenser persicus) fry. J Mar Sci Tech, 4, 1-9.
4. Banaee, M., Mirvagefei, A.R., Rafei, G.R., Majazi Amiri, B. (2008). Effect of sub-lethal diazinon concentrations on blood plasma biochemistryl. Int J Environ Res, 2(2), 189- 198.
5. Bradford, M.M. (1976). A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Anal Biochem , 72(1-2), 248-254. https://doi.org/10.1016/0003-2697(76)90527-3
6. Brinker, A. (2009). Improving the mechanical characteristics of faecal waste in rainbow trout: the influence of fish size and treatment with a non-starch polysaccharide (guar gum). Aquac Nutr, 15, 229-240. https://doi.org/10.1111/j.1365-2095. 2008.00587.x
7. Choi, Y.H., Lee, B.J., Nam, T.J. (2015). Effect of dietary inclusion of Pyropia yezoensis extract on biochemical andimmune responses of olive flounder Paralichthys olivaceus. Aquaculture, 435, 347-353. https://doi.org/10.1016/j.aquaculture.2014.10.010
8. Choudhury, S., Sree, A., Mukherjee, S.C., Pattnaik, P., Bapuji, M.  (2005).In vitro antibacterial activity of extracts of selected marine algae and mangroves against fish pathogens. Asian Fish Sci, 18, 285–294.
9.Deguara, S., Jauncey, K., Agius, C. (2003). Enzyme activities and pH variations in the digestive tract of gilthead sea bream. J Fish Biol, 62, 1033-1043. https://doi.org/10.1046/j.1095-8649.2003. 00094.x
10. De Quiros, A.R.B., Lage-Yusty, M.A., Lopez-Hernandez, J. (2010). Determination of phenolic compounds in macroalgae for human consumption. Food Chem, 121(2), 634–638. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2009.12.078
11. Farhoudi, A., Sourinejad, I., Nafisi Bahabadi, M., Sajjadi, M.M., Salarzadeh, A.R. (2017). Effect of partial substitution of fishmeal by red algae Gracilaria pygmaea on the growth performance, hematology and serum biochemistry parameters of Asian Seabass Lates calcarifer (Bloch, 1790). Iran Sci Fish J, 26(3), 77-89.
12.Feldman, B.F., Zinkl, J.G., Jain, N.C. (2000). Schalm’s Veterinary Hematology. (5th ed.) Lippincott Williams & Wilkins. London, UK.
13. Ganeshamurthy, R., Kumar, T.T., Dhayanithi, N.B., Tissera, K. (2013). Evaluation of antibacterial activity of bioactive compounds obtained from the seaweed Chondrococcus hornemanni on ichthyopathogenic bacteria affecting marine ornamental fish. J Coast Life Med, 1(1), 71-75.
14. Hahm D.H., Yeom M., Lee E.H., Shim I., Lee H.J., Kim H.Y. (2001). Effect of Scutellariae radix as a novel antibacterial herb on the ppk (Polyphosphate kinase) mutant of Salmonella typhimurium. J Microbiol Biotechnol, 11(6), 1061–1065.
15. Hall, J.E. (2010). Guyton and Hall Textbook of Medical Physiology. (12th ed.) Saunders. New York, USA.
16. Hashim, R., Mat Saat, M.A. (1992). The utilization of seaweed meals as binding agents in pelleted feeds for snakehead (Channa striatus) fry and their effects on growth. Aquaculture, 108(3‐4), 299‐308. https://doi.org/10.1016/0044-8486(92)90114-Z
17. Holdt, S.L., Kraan, S. (2011). Bioactive compounds in seaweed: functional food applications seaweed Ulva rigida C. Agardh. Int Immunopharmacol, 7(7), 879–888.
18. Iwama, G., Nakanishi, T. (1996). The Fish Immune System. (1st ed.) Academic Press, London. UK, Chapter 3: innate Immunity in fish. p. 73- 114.
19. Kajita, Y., Sakai, M., Atsuta, S., Kobayash, M. (1990). The immunonodulatory effects of levamisole on rainbow trout, Oncorhynchus mykiss. Fish Pathol, 25, 93-98.
20. Kampbell, T.W., Ellis, Ch.K. (2007). Avian and Exotic Animal Hematology and Cytology. (1st ed.)Wiley Blackwell Scientific publications, Oxford, London, UK.
21. Karami, K., Mesbah, M., Molayem rafter, T., Mohammadian, T., Hoseini, S.S., Nazari, M. (2016). Effects of aqueous extract of Sargassum angustifolium (Agardh, 1820) on some of the hematological parameters in Common carp Cyprinus carpio (Linnaeus, 1758). J Aqu Eco, 6(2), 124-133.
22. Kazemi, M., Abediankenari, A., Rabiei, R. (2018). Effect of Marine Macroalgae on Growth Performance and Immune Response in Rainbow Trout Fingerlings. J Fish Sci Technol, 7(1), 9-16.
23. Kian mehr, H. (2019). Biology of Algae. Ferdowsi University Press, Mashhad, Iran. p. 436.
24. Kim, S.S., Rahimnejad, S., Kim, K.W., Lee, K.J.  (2013).  Partial  Replacement  of fish  meal  with  Spirulina pacifica in  Diets  for  parrot  fish (Oplegnathus faciatus).  Turk J Fish Aquat Sci, 13, 197-204.
25. Klontz, G.W. (1994). Fish hematology. In: Techniques in Fish Immunology. Stolen, J.S., Fletcher, T.C., Rowley, A.F., Kelikoff, T.C., Kaatari, S.L., Smith, S.A. (eds.). (1st ed.) Vol. 3. SOS Publications, Fair Haven, New Jersey, USA. p. 121-132.
26. Lanping, M.A., Zaiqun, L., Bo, Z., Li, Y., Zhongli, L. (2000). Inhibition of free radical induced oxidative hemolysis of red blood cells by green tea polyphenols. Chinese Sci Bull, 45(22), 2052-2056.
27. Mehrabi, Z., Firouzbakhsh, F., Rahimi, GH., Kolangi, H. (2017). The Effect of Adding Aloe Vera (Aloe barbadensis) in the Diet on Growth Performance and Some Blood Parameters and Serum Biochemical Indices in Rainbow Trout (Oncorhynchus mykiss) Challenged with Saprolegnia parasitica. J Fish, 70(1), 60-69.
28. Metwally, M.A.A. (2009). Effects of garlic (Allium sativum) on some antioxidant activities in tilapia nilotica  (Oreochromis niloticus). World J Fish Mar Sci, 1 (1), 56-64.
29. Naraghi, M., Shamsaie Mehrgan, M., Rajabi Islami, H., Hosseini Shekarabi, S.P. (2019).Effect of dietary supplementation of Nannochloropsis oculata powder on some hematological indices of rainbow trout fingerling. Iran Sci Fish J, 27(6), 105-113. 
30. Nayak, S.K., Swain, P., Nanda, P.K., Dash, S., Shukla, S., Meher, P.K., Maiti, N.K. (2008). Effect of endotoxin on the immunity of Indian major carp, Labeo rohita. Fish Shellfish Immunol, 24, 394-399. https://doi.org/10.1016/j.fsi.2007.09.005
31. Onofrejova, L., Vasickova, J., Klejdus, B., Stratil, P., Misurcova, L., Kracmar, S., Vacek, J. (2010). Bioactive phenols in algae: The application of pressurized-liquid and solid-phase extraction techniques. J Pharm Biomed Anal, 51(2), 464-470. https://doi. org/10.1016/j.jpba.2009.03.027
32. Pereira, R., Valente, L.M.P., Sousa-Pinto, I., Rema, P. (2012). Apparent nutrient digestibility of seaweeds by rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) and Nile tilapia (Oreochromis niloticus). Algal Res, 1, 77-82.
33. Ruberto, G., Baratta, M.T., Biondi, D.M., Amico, V. (2001). Antioxidant activity of extracts of the marine algal genus Cystoseira in a micellar model system. J Appl Phycol, 13, 403–407.
34. Sakai, M. (1999). Current research status of fish immunostimulants. Aquaculture, 172, 63-92. https://doi.org/10. 1016/S0044-8486(98)00436-0
35. Secombes, C.J. (1997). The non-specific immune system: Cellular defenses. In: The Fish Immune System: Organism, Pathogen, and Environment. Iwama, G., Nakanishi, T., (eds.). Cambridge: Academic Press. p. 63- 103.
36. Sharma, O.P. (1986). Textbook of Algae. Mc GrawHill pub. Co. Ltd. New. Dehli.
37. Sherif, A.H., EL-Sheekh, M.M., Soad, S. (2012).Effect of Spirulina algae on the health status and growth performance of Nile Tilapia (Oreochromis niloticus) cultured at Kafr El-Sheikh governorate. Egypt J Basic Appl Physiol, 11(1), 57-68.
38. Sivam, G.P. (2001). Recent advances on the nutritional effects associated with the use of garlic as supplement. J Nutr, 131, 1106-1108.
39. Soler-Vila, A., Coughlan, S., Guiry, M.D., Kraan, S. (2009). The red alga Porphyra dioica as a fish-feed ingredient for rainbow trout (Oncorhynchus mykiss): effects on growth, feed efficiency, and carcass composition. J Appl Phycol, 21(5), 617-624.
40.  Soltani, M. (2007). Fish and Shellfish Immunology. (1st ed.) University of Tehran Press. Tehran, Iran.
41. Souba, W., Wilmore, D. (1983). Postoperative alteration of arteriovenous exchange of amino acids across the gastrointestinal tract. Surgery, 94, 342- 350.
42. Souza, B.W.S., Cerqueira, M.A., Martins, J.T., Quintas, M.A.C., Ferreira, A.O.C.S., Teixeira, J. A., Vicente, A.A. (2011). Antioxidant potential of two red seaweeds from the Brazilian coasts. J Agric Food Chem, 59, 5589–5594. https://doi.org/10. 1021/jf200999n
43. Stadtlander, T., Khalil, W.K.B., Focken, U., Becker, K. (2012).Effects of low and medium levels of red alga Nori (Porphyra yezoensis Ueda) in the diets on growth, feed utilization and metabolism in intensively fed Nile tilapia, Oreochromis niliticus(L.). Aquac Nutr, 19, 64-73. https://doi.org/10.1111/j. 1365-2095.2012.00940.x
44. Taati, R., Soltani, M., Bahmani, M., Zamini, A.A. (2011). Growth performance, carcass composition and immunophysiological indices in juvenile great sturgeon (Huso huso) fed on commercial prebiotic, Immunoster. Iran J Fish Sci, 10(2), 324-335.
45. Tulaby Dezfuly, Z., Mesbah, M., Peyghan, R., Mohammadian, T., Bita, S. (2017). Effect of feeding diets containing ethanol extract of algae, Sargassum angustifolium on some blood and immune factors in Macro (Labidochromis caeruleus). Iran J Vet, 13(1), 68-77.
46. Tuney, I., Cadirci, B.H., Unal, D., Sukatar, A. (2006). Antimicrobial activities of the extracts of marine algae from the coast of Urla (Izmir, Turkey). Turkish J Biol, 30, 171–175.
47. Yeganeh, S., Teimouri, M., Keramat Amirkolaie, A. (2015). Dietary effects of Spirulina platensis on hematological and serum biochemical parameters of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Res Vet Sci, 101, 84–88. https://doi.org/10.1016/j.rvsc.2015.06. 002
48. Zeraatpisheh, F., Firouzbakhsh, F., Jani Khalili, KH. (2018). Effects of the macroalga Sargassum angustifolium hot water extract on hematological parameters and immune responses in rainbow trout (Oncohrynchus mykiss) infected with Yersinia rukeri. J Appl Phycol, 30(3), 2029-2037. https://doi.org/10.1007/ s10811-018-1395-4
مجله تحقیقات دامپزشکی (Journal of Veterinary Research)
دوره 75، شماره 3
مهر 1399
صفحه 328-340

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار