مطالعه ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک بخش خلقفی لوله گوارش تاس ماهی چالباش

نویسنده

چکیده

هدف : شناخت ساختارهای مورفولوژیک و ریزبینی بخشهایی از لوله گوارش که مهمترین نقش جذبی را در ارتباط با نوع تغذیه و رشد تاس ماهیان دارا می‌باشد .
طرح : مطالعه توصیفی.
حیوانات: تعداد 6 قطعه تاس ماهی چالباش Acipenser guldenstadt بالغ که به صورت تازه صید شده از صید گاه‌های حاشیه جنوبی دریای خزر تهیه گردیده‌اند.
روش : پس از جدا کردن بخشهای خلفی لوله گوارش بلافاصله در محلول فرمالین بافر 10 درصد قرار گرفته و به آزمایشگاه بافت شناسی دانشکده دامپزشکی منتقل گردیدند. سپس مراحل معمول تهیه مقاطع بافتی انجام گرفته و از نمونه‌ها برشهایی به ضخامت 5 میکرون تهیه گردید. برشهای تهیه شده به روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی و مطالعه گردیدند.
نتایج : از مشخصات روده مارپیچ وجود دریچه‌های مارپیچی ویژه‌ای می‌باشد که تنها در این بخش بوده و در سایر قسمتها مشاهده نمی‌گردد. این دریچه‌ها متشکل از یک بافت همبندی وسیع حاوی رشته‌های عضلانی صاف همراه با تعدادی ندول لنفاوی بوده که توسط اپی تلیوم استوانه‌ای شبه مطبق پوشیده شده بودند. بافت پوشاننده مخاط روده مارپیچ و کرکها از نوع شبه مطبق همراه با ریزکرکهای فراوان در راس سلولهای استوانه‌ای بود. در پارین تعدادی غدد لوله‌ای ساده دیده می‌شد، و در زیر مخاط غدد بزرگ کیسه‌ای که بسیار چین خورده بوده و اپی تلیوم آن مشابه روده می‌باشد مشاهده می‌گردید. رکتوم دارای اپی تلیومی از نوع استوانه‌ای ساده تا شبه مطبق همراه با حاشیه مخطط است که سلولهای جامی آن فراوانتر از روده مارپیچ بود. به علاوه این بخش فاقد غدد بزرگ روده‌ای بوده و تنها دارای غدد لوله‌ای کوتاه بوده که در مخرج به سنگفرشی مطبق تبدیل می‌گردید.
نتیجه‌گیری : با توجه به حضور سلولهای جامی و ترشحی فراوان در اپی تلیوم مخاط این بخش از لوله گوارش و نیز وجود دریچه‌های مارپیچی، در برخی گونه‌های تاس ماهیان نشان داده شده است که غلظتهای آنزیمی و سطوح پروتئینی در بخشهای فوق نسبت به معده بالاتر بوده و در نتیجه بویژه روده مارپیچ جایگاه اصلی هضم و جذب در دستگاه گوارش تاس ماهیان می‌باشد. این مطالعه علاوه بر روشن ساختن ساختارهای میکروسکوپیک، به وضوح نشان داد که بخشهای فوق‌الذکر از لوله گوارش بخصوص روده مارپیچ علی رغم کوتاهی نسبی طول آنها به واسطه دارا بودن سطوح داخلی بسیار گسترده مانند چینهای مخاطی بلند، کرکها و ریزکرکهای فراوان و دریچه‌های مارپیچ، نواحی جذبی گسترده‌ای را برای این گونه فراهم آورده‌اند که با رژیم غذایی آنها مطابقت دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

Objective: Recognizing thc morphologic and microscopic structurcs of some parts of the G.l tract which have the most important absorptive role in relation with feeding and growth of the sturgeons. Design: Descriptive study.
Animals: A total number of six adult Russian sturgeons freshly prepared from Caspian sea.
Procedure: After removing the posterior parts of G.l tract, they were immediately fixed in %l0 buffered formalin and transported to the laboratory. Routine procedures of histology were made and the paraffin sections of 5 micron were stained by Hematoxylin and Eosin. Results: The large or spiral intestine was characterized with particular spiral valves. They were lined with a pseudostratified epithelium encircled by a connective tissue layer and strands of smooth muscle and some lymphatic nodules. A similar epithelium was present in spiral intestine’s mucosa. In lamina propria and submucosa were some simple tubular and many large branched sacular glands with the same epithelium. Numerous secretory and granular cells were seen in this epithelium. Rectum had a pseudostratilied epithelium with brush borders and numerous goblet cells. The large glands of the previous parts were absent. The epithelium gradually changed into stratified squamous toward the anus at the end of the canal. Conclusion: Considering the presence of many goblet and secretory cells in the mucosal epithelium of these parts and also spiral valves, in some species it has been shown that the enzyme concentrations and protein levels in these parts were higher. So it is concluded that especially the spiral intestine to be the principal site of absorption in sturgeons, this study also showed that, in this species due to presence of a highly complex mucosal structures, large absorptive areas have been provided, which is correspondent with the route of
their feeding. J. Fac. Vet. Med. Univ Tehran. 58, 1: 45-48, 2003.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Histology.
  • Posterior alimentary canal
  • Russian sturgeon