ارزیابی بالینی و هیستوپاتولوژیکی کاربرد موضعی عسل بر التیام زخم‌های تجربی در سگ

نویسندگان

1 گروه جراحی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه

2 گروه علوم درمانگاهی‌،‌ دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران

3 گروه پاتولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه، ارومیه

چکیده

‌زمینه مطالعه:‌ ‌عسل از دیرباز در طب سنتی برای التیام انواع زخم‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در این مجموعه پژوهشی تاثیرات بالینی و هیستوپاتولوژیکی ‌عسل خام و فرآوری‌نشده آذربایجان غربی در روند التیامی زخم‌های جراحی (بریدگی‌ها) مورد ارزیابی قرار گرفت. هدف: این مطالعه به‌منظور بررسی و برآورد اثر عسل بر درمان زخم‌های تجربی در سگ و نقش آن در سرعت و کیفیت کاهش مساحت زخم در زمان مشخص انجام شد. روش کار:‌30 قلاده سگ هر کدام به وزن تقریبی Kg25-20 ‌در 2 گروه مطالعه بالینی (10 قلاده) و مطالعه هیستوپاتولوژیکی (20 قلاده) تقسیم شدند. در هر گروه پس از آماده‌سازی جراحی و بیهوشی، زخم‌های جراحی با ابعاد یکسان (مستطیل؛ 2mm25×50)در سطح پشتی (ناحیه سینه‌ای– کمری) ایجاد شد. به‌طور قراردادی زخم‌های طرف چپ به‌عنوان گروه درمان و زخم‌های طرف راست به‌عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. در گروه درمان پس از شستشوی زخم‌ها با سرم فیزیولوژیک، یک لایه عسل g20 روی زخم‌ها مالیده شد. در گروه شاهد، زخم‌ها فقط با سرم فیزیولوژیک شستشو داده شدند. متغیرهای بالینی و هیستوپاتولوژیکی در روزهای 7، 14، 21 و 28 بعد از عمل مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج: عسل سبب تسریع روند التیام و سرعت بسته‌شدن زخم‌های جراحی و کاهش میزان ترشح و عفونت در گروه درمان در مقایسه با گروه شاهد شد که در روزهای 14 و 28 به‌طور معنی‌داری بیشتـر جلـب نـظـر نمـود (05/0‌p<‌.) کاهش مساحت زخم طی دوره تحقیق، در گروه درمان‌شده با عسل 1/11‌% بیش از گروه شاهد بود. از لحاظ هیستوپاتولوژیکی، از هفته دوم به بعد نفوذ نوتروفیل‌ها و ترشحات عفونی در گروه درمان نسبت به گروه شاهد کاهش پیدا کرد و همچنین در گروه درمان، بافت همبند ترمیمی با سرعت بیشتری تشکیل شد. نتیجه‌گیری‌نهایی:‌‌ ‌عسل خام و فرآوری‌نشده آذربایجان غربی به‌طور بالقوه به‌عنوان دارو در تسریع التیام زخم‌های جراحی موثر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Clinical and histopathological evaluations of local honey application in the healing of experimental wounds in dog

نویسندگان [English]

  • seidjavid aledavood 1
  • Omid Najafi 1
  • Seyed Javid Aldavood 2
  • Farnood Shokouhi Sabet Jalali 1
  • Amir Abbas Farshid 3
  • Sanaz Rahmani 1
1
2
3
چکیده [English]

BACKGROUND: Honey has been generally used in traditional medicine for healing different kind of wounds. In this research complex, the clinical and histopathological effects of West Azarbayjan non-boiled honey in healing process of surgical wounds (cuts) were evaluated. OBJECTIVES: This study was performed to evaluate the effect of honey on healing time and duration of wound closing in dog. METHODS: 30 dogs, each weight was almost 25kg, were divided into 2 clinical (n=10) and histopathological (n=20) groups. In each group, after surgical preparation and anesthesia surgical wounds were produced by a similar pattern and size (rectangle; 25×50 mm2) in the thoracolumbar region. Wounds on the left side arbitrary taken as treatment group and on the right side as control group. Postoperative treatment in the honey group was included daily wound irrigation with normal saline and then topical application of 20g honey. In the control group only irrigation with normal saline was performed. Clinical and histopathological parameters were evaluated in each group 7, 14, 21 and 28 days after operation. RESULTS: Honey caused in acceleration an healing and surgical wound closure and in decreasing the level of infection and secretion in the experiment group in compare to control group which was more significant at days 14 and 28 (p<0.05). Decreasing the area of wound during experiment in honey treated group was 11.1% more than control group. From histopathological aspect, especially from the second week on, less neutrophilic chemotaxis was found in treatment group than in the control group and in treatment group the compact connective tissue was developed more rapidly. CONCLUSIONS: West Azarbayjan non-boiled honey is potentially effective in surgical wound healing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dog
  • healing of wounds
  • Local
  • non-boiled honey