ارزیابی ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه مرزه .(‌‌)Satureja hortensis L و مقایسه فعالیت آنتی اکسیدانی آن با عصاره‌های آبی و الکلی

نویسندگان

1 گروه بهداشت مواد غذایی و کنترل کیفی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران–ایران

2 گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تخصصی فن آوریهای نوین آمل، آمل–ایران

3 گروه بهداشت و ایمنی مواد غذایی، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران–ایران

چکیده

لذا تأمین ذخایر آنتی اکسیدانی که بتواند بهداشت و ایمنی جامعه رادر برداشته باشد ضروری بنظر می‌رسد. هدف: این تحقیق به منظور بررسی اثر آنتی اکسیدانی اسانس و  عصاره های مختلف  گیاه .‌‌Satureja  hortensis L‌‌ انجام شد. روش کار : گیاه مرزه با استفاده از حلال‌های مختلف عصاره گیری شد و ترکیب شیمیایی اسانس گرفته شده از بخش های هوایی گیاه با ‌‌GC/MS‌‌ مورد آنالیز قرار گرفت، میزان دفاع آنتی اکسیدانی با استفاده از روش2و‌‌'‌‌2 دی فنیـل–1 – پیکریل هیدرازیل ‌‌DPPH(‌)‌و تست بتا کاروتن – لینولئیک اسید، تعیین گردید. نتایج: 32 ترکیب در مجموع 92/98 %  اسانس شناسایی شد و تیمول، کارواکرول ،گاما ترپینن  به ترتیب ترکیبات اصلی بودند. 50‌IC در آزمون ‌‌DPPH‌‌،در عصاره‌های آبی، متانولی و اتانولی و اسانس مرزه به ترتیب ترتیب mg/mL(12/0±46/38، 17/0±73/37، 63/0± 76/30 و 13/0±15/ 96) و در ممانعت از اکسیداسیون لینولئیک اسید در غلظت  ‌‌g/L‌2عصاره  آبی، اتانولی، متانولی واسانس به ترتیب  3/80، 25/76، 3/74 و 46/52%، اثر مهاری را نشان دادند. درمورد ‌BHT‌‌، مقادیر 9/1± 9/4 و 88/88% در آزمایش ‌DPPH‌‌ و تست بتا کاروتن گزارش گردید. نتایج در این مطالعه نشان دادتمامی تیمارها در مقایسه با کنترل، خاصیت آنتی اکسیدانی و جذب رادیکالی قوی ای از خود نشان دادند. بالاترین اثر جذب  رادیکال‌ها برای عصاره اتانولی مشاهده شد. برای خاصیت آنتی اکسیدانی، عصاره آبی مرزه بیشترین میزان ممانعت کنندگی را نسبت به سایرین نشان داد.نتایج ما نشان داد خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره‌ها در هر دو روش به صورت معنی‌داری بیشتر از اسانس بود (05/0.)p< نتیجه‌گیری‌نهایی: به نظر می رسد اسانس وعصاره های آبی و الکلی مرزه، می‌تواند به عنوان یک منبع آنتی اکسیدان طبیعی ارزان ،قابل دسترس و بالقوه برای اهداف غذایی و  دارویی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Chemical composition of summer savory (Satureja hortensis L.) essential oil and comparison of antioxidant activity with aqueous and alcoholic extracts

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Kamkar 1
  • Fahimeh Tooryan 2
  • Afshin Akhondzadeh Basti 1
  • Ali Misaghi 1
  • Nabi Shariatifar 3
1 Department of Food Hygiene and Quality Control, Faculty of Veterinary Medicine, University of Tehran, Tehran-Iran
2 Department of Food Hygiene, Faculty of Veterinary Medicine, Amol University of Special Modern Technologies, Amol-Iran
3 Department of Food Safety Hygiene, School of Public Health, University of Tehran Medical Sciences (TUMS), Tehran-Iran
چکیده [English]

BACKGROUND: Reducing the detrimental effects of free radicals, in biological and food systems by antioxidants, is important, thus providing antioxidants is necessary issue in community health and food safety. Objectives: The aim of the present study was to determine antioxidant properties of the essential oil and various extracts obtained from summer savory. Methods: Summer savory were extracted using different type solvents and chemical composition of hydro-distilled volatile oil from the aerial part of the plant and analyzed by GC/MS. the antioxidant activities were measured by 2, 2'- diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH°) free radical scavenging and b-carotene-linoleic acid assays. Results: 32 compounds, which representing 98/92% of the essential oil, were detected as major components: (thymol, carvacrol and terpinene, respectively). While IC50 for DPPH radical-scavenging activity were 38.46± 0.12, 37.73 ±0.17, 30.76±0.63 µg/mL for water, methanol, and ethanol extracts, respectively, it was 96.15±0.13 µg/ml for essential Oil. 80.3, 76.25, 74.3 and, 52.46 % inhibition were shown for water, ethanol, methanol extracts and essential oil in b-carotene/linoleic acid assay, respectively. These parameters for BHT were 4.9±1.9 µg/mL and 88.88% for DPPH and b-carotene-linoleic acid tests, respectively. According to the results in this study, all treatments comparing with control ,displayed strong antioxidant and radical_scavenging properties. The highest radical scavenging effect was observed in ethanol extract.The aqueous extract exhibited the greatest inhibition compared with others. Meanwhile, in both assays the extracts had more antioxidant activity than the essential oil (p<0.05). Conclusions: It seems the extracts (aqueous and alcoholic) and essential oil, could be considered as a cheap, easily accessible and potential source of natural antioxidants for food and pharmaceutical purposes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Satureja hortensis L
  • Antioxidant activity
  • Essential oil
  • Extract