بررسی تغییرات پاتولوژیک بافت کبد ماهی شانک زردباله Achanthopagrus latus)‌(و بیاح ‌(Liza abu)در خور موسی در پاسخ به آلاینده‌های پتروشیمی

نویسندگان

1 گروه زیست دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر– ایران

2 گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز– ایران

چکیده

زمینـه مطالعه: خور موسی یکی از مهمترین اکوسیستم‌های دریایی و با ارزش در جنوب ایران است که مکانی برای تخمگداری بسیاری از ماهی‌ها و موجودات دیگر می‌باشد و به دلیل وجود صنایع مختلف در اطراف این بخش از خلیج فارس توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. مطالعات پیشین تجمع مقادیر بالایی از آلاینده‌ها را در بافت‌های ماهیان این منطقه نشان داده‌اند که می‌تواند منجر به تغییر ساختار بافتی اندام‌های مختلف این ماهیان گردد. هدف: استفاده از تغییرات پاتولوژیکی کبد جهت بررسی اثرات آلاینده‌های خور موسی بر دو گونه ماهی شانک زردباله و بیاح. روش‌کار: در این مطالعه 50 قطعه ماهی شانک زردباله و 50 قطعه ماهی بیاح از پنج ایستگاه در خور موسی شامل :1) پتروشیمی، 2) جعفری، 3) اسکله نفتی مجیدیه، 4) غزاله و 5) زنگی جمع‌آوری شدند. پس از تشریح ماهیان نمونه‌هایی از کبد اخذ و در محلول ثبوت بوئن تثبیت شدند. سپس نمونه‌ها براساس روش‌های مرسوم بافت شناسی مورد مطالعه بافتی قرار گرفتند. نتایج: تغییرات پاتولوژیکی مشاهده شده در بافت کبد شامل واکوئوله شدن هپاتوسیت‌ها، هیپرتروفی هسته، نکروز کانونی، اتساع سینوزوئید‌ها، اتساع فضای دیس و خونریزی بود. میزان شاخص تغییرات هیستوپاتولوژیک ‌(Histopathological alteration index) (HAI)‌ بافت کبد در ایستگاه پتروشیمی در هر دو گونه ماهی به طور معنی‌داری از سایر ایستگاه‌ها بیشتر بود ‌(05/0p<‌.) کمترین مقدار ‌HAI‌ مربوط به خور زنگی بود. نتیجه گیری نهایی: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تغییرات ساختار بافتی کبد هر دو ماهی شانک و بیاح تحت تأثیر آلودگی خور موسی ایجاد شده و میزان این تغییرات ارتباط نزدیکی با مقدار آلودگی محیطی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of liver pathological alterations in yellowfin seabream (Achantopagrus latus) and Abu mullet (Liza abu) in Musa creek in response to petrochemical pullutants

نویسندگان [English]

  • Negin Salamat 1
  • Zahra Soleimani 2
1 Department of Marine Biology, Faculty of Marine Sciences and Oceanography, Khorramshahr Marine Sciences and TechnologyUniversity, Khorramshahr- Iran
2 Department of Basic Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, ShahidChamran University of Ahvaz, Ahvaz-Iran
چکیده [English]

BACKGROUND: Musa creek, suitable place for spawning of many fish species and other organisms, is one of the most important and voluble ecosystems in the west of Iran that received so many attentions due to existents of various industries around this part of Persian Gulf. Previous studies confirmed that marine fish have collected high amounts of pollutants in this area which could be lead to sever tissue changes in these fish. OBJECTIVES: In the present study, pathological alterations of liver is used for evaluating of contaminants effects on two fish species including of yellowfin seabream and abu mullet in Musa creek. METHODS: In this study, 50 yellowfin seabreams and 50 abu mullets were collected from five sampling sites in Mussa creek including: 1. Petrochemical, 2. Gaafari, 3. Magidieh, 4. Ghazaleh and 5. Zangi. The samples were taken from the liver after fish dissection and were fixed in bouin's solution. The liver samples were then studied based on the routine histological methods. RESULTS: The pathological changes in the liver included vacuolation of hepatocytes, nuclear hypertrophy, focal necrosis, dilation of sinusoid and diss spaces. The amount of histopathological alteration index (HAI) for liver of both species was significantly higher at the Petrochemical station than other sites (p<0.05). The least amount of HAI was related to Zangi station. CONCLUSIONS: The results of present study showed that the alternations of liver tissue structure in Achantopagrus latus and Liza abu caused by the Musa creek contamination and there is close relation between amounts of this alterations and the environmental pollution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Achantopagrus latus
  • Biomarker
  • histopathological alterations
  • Liver
  • Liza abu