مقایسه پارامترهای مورفولوژیک و مورفومتریک در نماتودهای جنس همونکوس جدا شده از نشخوارکنندگان اهلی جنوب شرق ایران

نویسنده

هیات علمی بخش انگل شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه زابل

چکیده

زمینه مطالعه: نماتودهای جنس همونکوس توانایی بالایی درایجاد تغییرات ژنتیکی و مورفولوژیک از خود نشان می‌دهند، به راحتی می‌توانند شرایط زندگی خود را در بدن میزبان‌های متنوع سازگار کرده و به حیات خود در شرایط مختلف ادامه دهد. هدف: مطالعه و مقایسه مورفولوژیک و مورفومتریک نماتودهای جنس همونکوس در نشخوارکنندگان اهلی جنوب شرق ایران و مقایسه این پارامترها با نتایج مطالعات انجام شده در سایر نقاط جهان. روش کار: در طول یک دوره یک ساله تعداد 100 عدد کرم بالغ همونکوس (50 عدد نر و 50 عدد ماده) از هر کدام از نشخوارکنندگان اهلی (گوسفند، بز، گاو، شتر)  مناطق نهبندان (خراسان جنوبی)‌، زابل و زاهدان (سیستان و بلوچستان) در جنوب شرقی ایران اخذ شد. پارامترهایی شامل طول کرم‌ها (‌هر دوجنس نر و ماده)، طول گوبرناکولوم، طول اسپیکول‌ها، فاصله خار تا انتهای خلفی اسپیکول چپ و راست،  فاصله خار راسی تا انتهای قدامی انگل و همچنین ابعاد تخم‌ها از نظر طول و عرض مورد اندازه‌گیری دقیق قرار گرفتند. مقطع عرضی از  یک سوم قدامی تمامی انگل‌ها اخذ شده و تعداد تیغه‌های طولی کوتیکول (سینلوف) در آن‌ها شمارش گردید. در تجزیه و تحلیل نتایج این مطالعه مقایسه میانگین اندازه پارامترها در همونکوس‌های دام‌های مختلف انجام شد و در این خصوص از آنالیز واریانس یکطرفه (One Way Anova) و آزمون تکمیلی Tukey استفاده گردید ،همچنین  پارامترهای مورد مطالعه با نتایج انتشار یافته توسط Soulsby در سال 1982 به عنوان یک منبع استاندارد جهانی مقایسه شدند و در این خصوص از آزمون One Sample T Test استفاده شد. نتایج: برخی از پارامترها مثل طول اسپیکول‌ها، فاصله خار تا انتهای خلفی اسپیکول راست و الگوی سینلوف در همونکوس‌های اخذ شده از گوسفند و بز دال بر شباهت این انگل به گونه پلاسه‌ای با منشأ گاوی دارد. همچنین اختلاف معنی‌دار آماری در سایر پارامترها نشاندهنده پلی مورفیسم بالا در همونکوس‌های این منطقه از کشور است. نتیجه گیری نهایی: به نظر می‌رسد دلیل وجود این پلی مورفیسم‌ها خصوصاً در نمونه‌های اخذ شده از گوسفند و بز به دلیل تلاقی و جفتگیری‌های متعدد این انگل‌ها با همونکوس‌های غیر بومی با منشأ گاوهای وارداتی از کشورهای مجاور باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of Morphologic and Morphometric parameters in Haemonchus nematodes separated from domestic ruminants, in the southeast of Iran

نویسنده [English]

  • Reza Nabavi
Department of Pathobiology, Faculty of Veterinary Medicine, University of Zabol, Zabol, Iran
چکیده [English]

BACKGROUND: The nematodes which belong to Haemonchus genes have high ability to show genetic and morphological changes. They can live with convenient adaptation in different hosts. OBJECTIVES: A Morphologic and Morphometric comparative study on Haemonchus nematodes from domestic ruminants in the southeast of Iran and comparison of studied parameters with the results of other researches around the world. METHODS: During an annual period the 100 adult Haemonchus nematodes (50 male and 50 female) were  collected from each domestic ruminant (sheep, goat, cattle and camel) from Nehbandan (southern  Khorasan), Zabol and Zahedan (Sistan and Balouchestan) in the southeast of Iran. In present study the measured parameters are: Total body length of male and female adult nematodes, gubernaculum length, right and left spicule length, the distance between spicule spine and the spicule posterior end, the distance between anterior cervical spine and the anterior end of nematode, the egg diameters.  Also, the anterior sections were observed in order to study the longitudinal cuticular ridges (Synloph). The achieved data from nematodes of each host were compared with others using (One Way Anova and Tukey tests), also such comparison was done with the results of one of the standard sources (Soulsby 1982) using One Sample T Test. RESULTS: The results of present study showed that some of the parameters such as spicule length, distance between right spicule spine and the spicule posterior end, and Synloph pattern in nematodes from sheep and goat are mostly similar to Haemonchus placei. The significant statistical differences in present study results showed high polymorphism in Haemonchus nematodes in the area. CONCLUSIONS: It seems that such high polymorphism in present nematodes, especially from sheep and goat has been created due to mating of native nematodes and foreign species with the source of imported cattle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • morphologic
  • Morphometric
  • Haemonchus
  • southeast
Abramatov1, M.B.,  Amirov1, O.O.,  Kuchboev1, A.E.,  Khalilov, I.M., Abdurakhmanov, I.Y. (2013) Morphological and molecular characterization of Haemonchus contortus and H. placei (Nematoda: Trichostrongylidae) from Uzbekistan by sequences of the second internal transcribed spacer of ribosomal DNA. Sci Parasitol. 14: 115-120.
Blouin, M.S., Yowell, C.A., Courtney, C.H., Dame, J.B. (1997) Haemonchus placei and Haemonchus contortus are distinct species based on mtDNA evidence. Int J Parasitol. 27: 1383-1387.
Jacquiet, P., Humbert, J.F., Comes, A.M., Cabaret, J., Thiam, A., Cheikh, D. (1995) Ecological, morphological and genetic characterization of sympatric Haemonchus spp. parasites of domestic ruminants in Mauritania. Parasitol. 110: 483-492.
Kuchai, J.A., Ahmad, F., Chishti, M.Z., Tak,  H., Ahmad, J., Ahmad, S., Rasool, M. (2012) A Study on Morphology and Morphometry of Haemonchus contortus. Pakistan J Zool. 44: 1737-1741.
Kumsa, B., Tolera,  A., Abebe, R. (2008) Vulvar morphology and sympatry of Haemonchus species in naturally infected sheep and goats of Ogaden region, eastern Ethiopia. Vet  Arhiv. 78: 331-342.
Lichtenfels, J.R., Pilitt, P.A. (2000) Synlophe patterns of the haemonchinae of ruminant (nematoda: trichostrongyloidea). J Parasitol. 86: 1093-1098.
Lichtenfels, J.R., Pilitt, P.A., Hoberg, E.P. (1994) New morphological characters for identifying individual specimens of Haemonchus spp. (Nematoda:Trichostrongyloidea) and a key to species in ruminants of North America. J Parasitol. 80: 107-119.
Nabavi, R., Shayan, P., Shokrani, H.R., Eslami, A., Bokaie, S. (2011) Evaluation of benzimidazole resistance in Haemonchus contortus using comparative PCR-RFLP methods. Iranian J Parasitol. 6: 45-53.
Oliaee, A., Eslami, A., Bokaie, S., Hoghooghi-Rad, N., Hajivandi, L. (2011) A Study on Morphometrical Polymorphism of Trichostrongylidae Nematodes in Abomasum of Sheep in Iran. J Vet Microbiol. 7: 37-47.
Rahman, W.A., Hamid, S. (2007) Morphological characterization of Haemonchus contortus in goats (Capra hircus) and sheep (Ovis aries) in Penang, Malaysia. Trop Biomed. 24: 23-27.
Riggs,  N.L. (2001) Experimental cross-infections of Haemonchus placei Place, 1893 in sheep and cattle. Vet Parasitol. 1: 197.
Soulsby, E.J.L. (1982) Helminths, Arthropods and Protozoa of Domesticated Animals.  (7th ed.) Baillier Tindal. London, UK.
Taylor, M.A., Coop, R.L., Wall, R.L. (2007) Veterinary Parasitology. (3rd ed.) Wiley Blackwell. Oxford, UK.
Tiwari, J., Kumar, S., Kolte, A.P., Swarnkar, C.P., Singh, D., Pathak K.M. (2006) Detection of benzimidazole resistance in Haemonchus contortus using RFLP-PCR technique. Vet Parasitol. 138: 301-7.