مطالعه بافت شناسی کبد و لوزالمعده و مجاری آنها در ماهی ازون برون

نویسندگان

چکیده

هدف : شناخت ساختارهای ریزبینی دو غده ضمیمه گوارشی کبد و لوزالمعده و مجاری مربوطه آنها در تاس ماهی ازون برون.
طرح : مطالعه مشاهده‌ای.
حیوانات: تعداد 10 عدد ماهی ازون برون و غدد کبدی و لوزالمعده آنها.
روش : جدا کردن نمونه‌های کبدی و لوزالمعدی از دستگاه گوارش و تثبیت آنها در فرمالین 10 درصد و سپس تهیه مقاطع میکروسکوپیک به وسیله دستگاه اتوتکنیکون، برشهای 5 میکرونی به روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی گردیده و در زیر میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند.
تجزیه و تحلیل آماری : آمار توصیفی.
نتایج: در یافته‌های فوق کپسول کبدی حاوی اپی تلیومی از نوع مکعبی بوده و لوبولاسیون کبد ناقص می‌باشد. قطعات باب حاوی انشعابات عروقی و مجاری صفراوی با سلولهای استوانه‌ای است. هپاتوسیت‌ها دارای ذخایر گلیکوژنی و واکوئل‌های چربی فراوان و به صورت دستجات سلولی دو ردیفی مشاهده می‌گردند که در بین آنها سینوزوئیدهای کبدی متعدد با سلولهای ماکروفاژ کبدی جداری قرار دارند. بخشهایی از لوبول‌های کبدی با لوزالمعده همراه شده و هپاتوپانکراس را تشکیل می‌دهند. لوزالمعده دارای دو بخش برون ریز شامل آسینی‌های سروزی و مجاری آنها با اپی تلیوم استوانه‌ای مطبق می‌باشد. هر آسینی حاوی یک یا چند سلول مرکز آسینی است. بخش درون ریز آن از جزایر لانگرهانس تشکیل شده که دارای سلولهای ترشحی با اشکال مختلف و مویرگهای خونی فراوانی است.
نتیجه‌گیری : ساختارهای ریزبینی کبد و لوزالمعده در این گونه ماهی شباهت زیادی به اندامهای مزبور در سایر گونه‌ها و حتی پستانداران دارد. هر دو این غدد دارای عملکردهای مختلط آندوکرینی و اگزوکرینی می‌باشند. هپاتوسیت‌ها دارای عملکردهایی مشابه در سایر گونه‌ها بوده که شامل ذخیره گلیکوژنی، لیپیدی، پروتئین سازی و نیز خنثی سازی یا انتقال مواد سمی می‌باشد. این اعمال کبد مشابه عمل غدد درون ریز بوده در حالی که ترشح صفرا یک عمل برون ریز محسوب می‌گردد. لوزالمعده نیز به عنوان یک غدد ضمیمه گوارشی دارای آسینی‌هایی با گرانولهای ترشحی حاوی آنزیم‌های مکمل گوارشی است که از طریق مجاری به روده قدامی منتقل می‌گردند . به علاوه ترشحات سلولهای جرایر لانگرهانس به صورت درون ریز مستقیما به عروق خونی راه می‌یابند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

Objective: Study of the microscopic structures of the liver and pancreas as two accessory digestive glands and their ducts in Acipenser stellatus.
Design: observational study.
Animals: Ten sturgeons, Acipenser stellatus and their liver and pancreas.
Procedure: Samples of liver and pancreas were taken and fixed in 10% formalin. The processing was done in Autotechnicon. Sections of 5 micron were stained by H & E method and studied under light microscope
Statistical analysis: Descriptive statistics.
Results: The liver capsule has a cuboidal epithelium and it’s lobulation is incomplete. Portal tract includes vessels and bile ducts, with columnar cells. Hepatocytes have many glycogen and lipid vacuols which were seen as bicellular plates, among them many sinusoids with hepatic macrophage cells were existed. Pancreas is composed of exocrine and endocrine parts. The former includes serous acini and their ducts with stratified columnar. Each has one or more centroacinar cells. The latter composed of langerhans islets with secretory polymorphic cells and many capillaries.
Conclusion: Microscopic structures of liver and pancreas in this species is more similar to the other fishes and even mammals. Both of them are acting as mixed glands with endocrine and exocrine functions. Hepatocytes have functions like the other species such as, glycogen and lipid deposits. protein synthesizing and neutralizing or transferring toxic materials. These are like the endocrine glands whereas bile secretion is considered as an exocrine function.
Pancreas as an accessory digestive gland has many acini with
secretory granules containing complementary digestive enzymes. which transfer via the ducts to the anterior intestine. The secretions of the langerhans cells as endocrine function enter the blood vessels directly. J. Foe. Vet. Med. Univ. Tehran. 57, 1: 19-23, 2002.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acipenser stellatus
  • Liver
  • Pancreas