بررسی میزان سلنیوم مو وسرم گاو‌های اطراف کارخانه‌های سرامیک‌سازی اصفهان‌-‌ایران

نویسندگان

1 دانشگاه شیراز

2 دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد

چکیده

سلنیوم عنصری کمیاب و ضروری می‌باشد که از سوی دیگر یک عنصر بی ضرر نیز نبوده بلکه به‌عنوان یک عامل بسیار سمی نیز شناخته شده است و در ادرار، شیر و موی حیوانات قابل جستجو می‌باشد. از شش گاوداری شیری که به ترتیب در شعاع‌های 1/0، 5/1 و 5/2 کیلومتری (دو گاوداری در هر شعاع)از منطقه کارخانه‌های صنعتی سرامیک‌سازی اصفهان واقع شده بودند و دو گاوداری کنترل واقع در شعاع بیش از 15 کیلومتر از کارخانه‌های سرامیک‌سازی، تعداد 24 راس گاو شیری از هر کدام از شعاع‌های فوق به صورت تصادفی انتخاب شد. از هر گاو نمونه خون و مو گرفته شد و میزان سلنیوم نمونه‌های اخذ شده سرم و مو توسط دستگاه جذب اتمی و در مقابل استانداردهای مناسب قرائت شد. نتایج نشان داد که میانگین میزان سلنیوم موی گاوان در فاصله 100 متری کارخانجات صنعتی سرامیک‌سازی، نسبت به گروه کنترل دارد افزایش معنی داری داشت (05/0p<‌)اما این میزان از میزان سلنیوم موی گاوان در فاصله 5/1 کیلومتری کارخانجات صنعتی سرامیک‌سازی به‌طور معنی‌داری کمتر بود (05/0p<‌.) میزان سلنیوم مو و سرم در شعاع یک و نیم کیلومتری بیشتراز (05/0p<‌)‌ میزان سلنیوم در بقیه فواصل و کنترل بود. با توجه به موارد مشاهده شده کمبود سلنیوم در مناطق تحت مطالعه و از آنجایی که نتایج نشان دهنده کمبود تحت درمانگاهی سلنیوم در منطقه می‌باشد چنین به نظر می‌رسد که علی رغم رسوب قابل پیش بینی سلنیوم ناشی از کار خانه‌‌های سرامیک‌سازی منطقه، کمبود سلنیوم بر طرف نشده است. به‌نظر می‌رسد که میزان بالاتر سلنیوم در فاصله 5/1 کیلومتری به دلیل نحوه رسوب گرد وغبار کارخانه‌های سرامیک سازی از دود کش‌های تعبیه شده در آنها باشد. هر چند در مناطق کارخانه‌های سرامیک سازی، مسمومیت با سلنیوم دور از انتظار نیست، ولی در منطقه تحت مطالعه به دلیل فراهم بودن زمینه کمبود سلنیوم، نه تنها مسمومیتی مشاهده نشد، بلکه چنین به‌نظر می‌ر‌سد که تا حدودی کمبود سلنیوم محیط اطراف خود را مرتفع ساخته است. علاوه بر این، نتایج این تحقیق امکان بهره گیری از اندازه گیری میزان سلنیوم مو جهت بررسی وضعیت سلنیوم بدن را نیز نشان داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

SURVEY ON CATTLE SERUM AND HAIR SELENIUM AROUND CERAMIC INDUSTRIES OF ISFAHAN - IRAN

نویسندگان [English]

  • mehrdad pourjafar 1
  • Khalil Badie 1
  • Hamed Sateri 2
1
2
چکیده [English]

Selenium is an essential trace element while having a potential toxicity. It can be identified and measured in urine, milk and and hair. Samples of serum and hair from six dairy farms at different radius around ceramic industries of Isfahan (0.1, 1.5 and 2.5 km, 2 farms in each zone and 24 cattle in each distance) were randomly taken. Samples (serum and hair) were also taken from 2 farms, 15 km away from the polluting sources, as control group. The concentration of selenium in serum and hair samples were measured against certified standard solutions by atomic absorption spectrophotometry. The results revealed that the mean selenium concentration of hair, at the radius of 0.1 km from ceramic industries, was significantly higher than control group (P<0.05). This concentration was significantly lower than the concentration of hair selenium at the radius of 1.5 km from the ceramic industries. The selenium concentration of hair and serum at the radius of 1.5 km was higher than those of other distances (P<0.05). The results of selenium measurements in the region showed a possible presence of subclinical selenium deficiency. Meanwhile, it could be concluded that the level of pollution have not been at a level that can cause poisoning, rather a compensation of this trace element occurred in the area, which was not still able to maintain normal selenium concentration. It seems that the higher concentration of selenium at the radius of 1.5 km may be due to the pattern of precipitation of pollutants around the ceramic industries. It was concluded that the presence of ceramic industries in the region partially compensated the low concentration of selenium in the region which was not still enough to compensate the deficiency. Furthermore, the findings of this study, revealed the potential use of hair selenium as indicator of body status of this trace element.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cattle
  • ceramic industries
  • hair.
  • Selenium
  • serum