مطالعه هورمون‌های استروئیدی جنسی پلاسمای خون ماهیان مولد ماده خواجو ‌(Schizothorax pelzami) طی فصول سال

نویسندگان

1 گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد– ایران

2 گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس، گلستان–ایران

3 گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج–ایران

چکیده

زمینه مطالعه :ماهی خواجو ‌(Schizothorax pelzami)‌ یکی از گونه‌های مهم بومی با ارزش اقتصادی در شمال‌شرق ایران  می‌باشد. هدف:‌ ‌در مطالعه حاضر چرخه تولید مثل، زمان و محدوده دمای تخم‌ریزی در ماهی خواجو مورد بررسی قرار گرفت. روش کار:‌ ‌243 قطعه ماهی خـواجـوی صیـد شـده ابتـدا مـورد زیسـت‌سنجـی قـرار گـرفتنـد و سپس مراحل توسعه تخمدانی و سنجش مقدار هورمون‌های استروئیدی جنسی (تستوسترون، 17 بتا استرادیول، پروژسترون و 17 آلفا هیدروکسی پروژسترون) پلاسما در طی دوازده ماه نمونه‌برداری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: حداکثر مقدار معنی‌دار (05/0)p<‌ شاخص گنادی %( 3/10) و قطر تخمک ( ‌mm‌6/1605) در فروردین ماه مشاهده گردید. نتایج نشان داد که غلظت هورمون‌های جنسی تستوسترون و 17 بتا استرادیول در طی مرحله کورتیکال آلوئولی (شهریور ماه) به طور معنی‌داری (05/0)p<شروع به افزایش نمودند و در انتهای مرحله زرده سازی یعنی در بهمن ماه با متوسط دمای آب ‌C‌o13 به حداکثر مقدار (به ترتیب‌ ng/mL‌ 99/6 و 4/143) معنی‌‌دار (05/0)p<‌ رسیدند. غلظت هورمون‌ پروژسترون در مرحله آخر زرده‌سازی شروع به افزایش نمود و در اسفند ماه به حداکثر مقدار ng/mL(49/3) معنی‌دار (05/0)p<‌ خود رسید. غلظت هورمون‌ 17 آلفا هیدروکسی پروژسترون با یک مرحله تأخیری نسبت به هورمون پروژسترون در فروردین ماه به طور معنی‌داری (05/0)p<‌ افزایش یافت. نتیجه‌گیری نهایی:‌ ‌نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که ماهی خواجو دارای الگوی یکبار تخم‌ریزی در سال می‌باشد و هورمون‌های استروئیدی جنسی تستوسترون و 17 بتا استرادیول در زرده‌سازی و پروژسترون و 17 آلفا هیدروکسی پروژسترون در بلوغ نهایی تخمک نقش دارند. بهترین زمان تخمریزی در طی ماه‌های اسفند تا فروردین در طیف دمایی‌oC3/17-7/15 بود.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of plasma sex steroid hormones in female snow trout (Schizothorax pelzami) within a year

نویسندگان [English]

  • Omid Safari 1
  • Javad Bagheri Dorbadam 2
  • Majid Naserizadeh 3
1 Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources and Environment, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad-Iran
2 Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, Gonbad Kavous University, Golestan- Iran
3 Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj-Iran
چکیده [English]

BACKGROUND: Snow trout (Schizothorax pelzami) is an economically important species endemic in the north east of Iran. OBJECTIVES:  The purpose of the present study was to investigate the reproduction cycle, time and temperature range of spawning. METHODS: The biometry of 243 fishes was measured and the ovarian development stages and plasma sex steroid hormones (testosterone, 17b- estradiol, progesterone and 17a-OH-progesterone) were measured during 12-months sampling. RESULTS: The (p<0.05) maximum significant gonadosomatic index (10.3 %) and ova diameter (1605.6 mm) were observed during April. The results showed that the concentration of sex hormones testosterone and 17b- estradiol began to increase significantly (p<0.05) during cortical alveoli stage (in September) and reached the maximum level (6.99 and 143.4 ng/mL, respectively) in February with the mean water temperature 13 oC at the end of vitelogenesis stage. The progesterone concentration began to increase at the end of vitellogenesis stage and reached (p<0.05) maximum significant level (3.49 ng/mL) in March. The concentration of 17a-OH-progesterone increased significantly (p<0.05) with a lag phase compared to progesterone in February. CONCLUSIONS: The results of present study showed that snow trout had a single-spawning strategy and sex steroid hormones testosterone and 17b- estradiol involved in the vitellogenesis stage and progesterone and 17a-OH-progesterone involved in the final ova maturation. The best spawning time was within March to April with temperature range 15.7-17.3 oC.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • plasma
  • sex steroid hormones
  • snow trout
  • spawning times

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار